Spółdzielnia Rolniczo-handlowa "Rolnik" PDF Drukuj Email

1. 1905-1915 Filia „Rolnika” w Lubaszu, dyrektor- ks. prob. Ludwik Rosenberg.

Brak w Połajewie Banku Ludowego, który finansowałby działalność „Rolnika” powodował, że mogła tu powstać tylko filia „ Rolnika” w Lubaszu. Do rozwoju Spółdzielni przyczyniło się połączenie kolejowe i stacja kolejowa czynna od 1896 r. Tą drogą docierały do Połajewa nawozy sztuczne, węgiel, materiały budowlane itp. „Rolnik” przejął też od centrali w Lubaszu zaopatrywanie członków Kółka Rolniczego w Boruszynie.

Pierwszy prezes Kółka Rolniczego w Połajewie Jan Dymek wszedł w skład Rady Nadzorczej „ Rolnika” w Lubaszu. Pierwszy magazyn „ Rolnika” w Połajewie mieścił się na obecnej działce 1216/2. Obecnie stoi tam pawilon handlowy GS-„ SCH” w Połajewie. Był to budynek drewniany 20x8 metrów, w którym magazynowano zboże i pasze. Wydzielone też było tu biuro „Rolnika”. Węgiel składowany był na placu obok magazynu. Był to teren po dawnym cmentarzu przykościelnym, który uległ likwidacji. Ziemia z tego wzgórza posłużyła dla budowy drogi do dworca kolejowego.

Spółdzielnia pracowała z zyskiem i prowadziła ku zadowoleniu rolników handel ziemiopłodami i artykułami do produkcji rolnej. W roku 1913 wymieniony jest Ciupalski B. jako zawiadowca „ Rolnika”.

 

2. 1915-1930 Filia „Rolnika” w Rogoźnie.

25 lipca 1922 mistrz rzeźnicki Herman Hinz i jego żona Hulda z Wegnerów z Połajewa sprzedają za 3 000 000 marek polskich dwa domostwa: 0,062 ha i 0,087 ha „Rolnikowi” w Rogoźnie. Na nowo zakupionej posesji ( ul. Dworcowa 1) pobudowano dla filii w Połajewie spichlerz zbożowy 16,60 m dł, 12 m szer. i 4,10 wys. Budowniczy Jan Cieśnik 19.10.1922 r. wystawił „ Rolnikowi” rachunek na kwotę 5 757 315 marek polskich za zbudowanie w/w spichlerza dla filii w Połajewie.

1923 r. „Rolnik” w Połajewie rozbiera drewniany magazyn na dzierżawionym placu kościelnym i z tego materiału stawia stodołę –magazyn na nawozy sztuczne o rozmiarach 16x5 m. W 1926 r. na sąsiedniej posesji nabytej od Hinza „ Rolnik” buduje drugi magazyn o rozmiarach 15,5x5,6 m.

W Radzie Nadzorczej „Rolnika” w Rogoźnie zasiadali:

1922-23 dr Marian Gładysz, dzierżawca domeny państwowej w Młynkowie

1924-29 Antoni Karliński, dzierżawca z Krosina

1926-28 Edmund Kruppik, dzierżawca domeny państwowej w Połajewie 

Kierownikami filii „Rolnika” w Połajewie w latach 1915-29 byli: Michalski i Józef Wasilewski, a pracownikami Leon Brąberek i Edmund Smogur.

 

3.1930-1932 Filia „Rolnika” w Obornikach

23.04.1923 r. filie w Obornikach i w Połajewie odłączyły się od Rogoźna i utworzyły nową Spółdzielnię „Rolnik” w Obornikach z filią w Połajewie. Kierownikiem filii został Józef Wasilewski. On też znalazł się w zarządzie spółdzielni. Członkami Rady Nadzorczej w latach 1930-32 z filii Połajewo byli M. Krzemieniewski - dzierżawca prob. Jakubowo, A. Karliński-dzierżawca Krosina i Antoni Stasiak- ziemianin z Radomia.

Odłączenie się Obornik i Połajewa od „Rolnika” w Rogoźnie w okresie wielkiego kryzysu gospodarczego w 1930r. spowodowało upadek filii w Połajewie w 1932 r., a spółdzielni w Obornikach w 1933 r. i „Rolnika” w Rogoźnie w 1934 r.

6 czerwca 1932 r. „Rolnik” – Spółdzielnia Rolniczo- Handlowa z.o.o. w Obornikach sprzedaje Józefowi Wasilewskiemu swoją posiadłość w Połajewie: obszar i budynki za 18 000 zł i inwentarz za 7 000 zł. W tym momencie „Rolnik” w Połajewie zakończył swoją działalność. Po II wojnie światowej kontynuatorem działalności „Rolnika” staje się Gminna Spółdzielnia –„Samopomoc Chłopska” w Połajewie.

(oprac. Bogdan Garstecki)