Historia parafii pw. św. Michała Archanioła sięga XII-XIII wieku. Obecnie parafia liczy ok 3800 wiernych i swoim terenem obejmuje Połajewo oraz przyległe miejscowości: Jakubowo, Krosin, Krosinek, Lisia Góra, Piotrowo, Połajewice, Połajewko, Przybychowo, Radom, Sierakówko Wybudowanie.
Charakterystyka kościoła
-
Budynek murowany w stylu neobarokowym z roku 1800. Długość - 40 m, szerokość 28 m, mury gr. 1,5 m, trzynawowy, sklepienie beczkowe, wieża z 1907r., dwie kaplice: z 1910 r. i 1920r.
-
Zabytki:
-
tryptyk 1572 r. (Mateusz Kossior)
-
rzeźby lipowe z ok. 1620 r.: św. Barbara i św. Katarzyna
-
obraz szkoły włoskiej „Narodzenie Pana Jezusa”(150x100cm)
-
obraz olejny „M.B. Bolesna”
-
obraz olejny „ Wniebowstąpienie”
-
obraz olejny „Papież Pius VI” (Sobór Trydencki)
-
Organy z 1873 r. wykonali bracia Walter (nr 100) z Góry Śląskiej. Zdobyły one medal na światowej wystawie w Wiedniu, skąd przywieziono je do Połajewa ( ks. Bernard George?).
-
Dzwony: „Święty Michał”- ufundowany przez ks. J. Sawickiego, budowniczego kościoła. Dzwon wrócił w 1955 r. z Hamburga, gdzie Niemcy wywieźli wszystkie dzwony. W 1945 r. dwa dzwony (zegarowe) przywieziono z Jędrzejewa i dwa z Radomia. W 1947 r. ks. Jan Woziwodzki odlał dwa dzwony dla Radomia, które służą tam do dziś.
-
Ołtarz i ambona z 1953-1955 r. staraniem ks. Nikodema Nowaczyńskiego (ambona - 12.09.1954)
-
Obrazy Jana Kabacińskiego:
-
Najświętsze Serce P. J. w parafii Połajewo (ołtarz boczny)
-
Portret papieża Jana Pawła II
-
Św. Jan Chrzciciel ( w tle Połajewo)
-
Św. Teresa
-
Rzeźba Jana Pawła II (art. Roman Kosmala).
-
Rzeźba św. Józefa
-
Rzeźba granitowa abp Walentego Dymka (art. A. Biernacki)
-
Organizacje kościelne:
-
1636 r. bractwo różańcowe
-
1895 r. Tow. Śpiewu im. św. Cecylii
-
1909 r. „Ochronka” – ss. Elżbietanki
-
Bractwo św. Michała
-
Katolickie Towarzystwo Robotników Polskich z 25.05.1933
-
Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży Męskiej i Żeńskiej do 1948 roku
-
Czciciele Najświętszego Serca Pana Jezusa
-
II wojna światowa: kościół zamknięty, do marca 1940r. msze św. tylko w niedziele, od kwietnia 1944 magazyn płyt pilśniowych. Na plebanii mieszkał komisarz niemiecki.
Księża, którzy usługiwali w parafii po aresztowaniu proboszcza Antoniego Duczmala i ks. wikariusza Stanisława Podemskiego: Jan Woziewodzki, Kucharek, Czesław Cofta (Lubasz), Lesicki (Ryczywół), Paluch, O. Przybylski, Kostrzewa, Henrich.
PROBOSZCZOWIE POŁAJEWSCY DO 1943 ROKU:
1408 - Michał
1419 - Paweł
1445 - Michał
1446 - Szymon
1734 – 1776 Jan Antoni Sawicki, a Tuby Sawicze, Kanonik Warszawski, Dziekan Obornicki, Proboszcz Połajewski; 23.10.1734 r. zapoczątkował Księgę Chrztów, rozpoczął budowę obecnego kościoła, fundator czynnego do dziś dzwonu „św. Michał”;
1777 – 1792 Bogusław Herkner – proboszcz;
1792 – 1799 Adam Domke (19.5.1792) - proboszcz; praeposit Marzeniensis, proboszcz w Marzewie 1805 – 1807 r.;
1799 – 1811 Józef Schoeps – proboszcz; syn Augusta - artysty rzeźbiarza z Poznania (figury św. Piotra i Pawła przy pałacu biskupim oraz wiele figur u bernardynów);
1811 – 1820 Jan Pauliński, proboszcz w Słomowie 1820 r.;
Kazimierz Moliński, Ecclesiere Hospitalis provincielies Oborniciensis,
Praepositus Parchialis Połajewo, Coamudonis Połajewiensis ;
1820 – 1832 Jakub Chodyński – proboszcz ;
1840 – 1852 Karol Kottusch – proboszcz ;
1852 – 1856 Maksymilian Sikorski – proboszcz; ur. 1822 r., od 1861 r. w Ryczywole;
1856 – 1883 Bernard George – proboszcz, ur. 18.9. 1817 r. święc. 1846 r. zm. 28.5.1883 r.;
1883 – 1887 Jan Jurgowski – proboszcz?
1887 – 1910 Jan George – proboszcz; ur. 24.12.1826 r. święc. 19.12.1857 r., zm. 30.12.1910 r., brat Bernarda, fundator wieży kościelnej i kaplicy nad grobowcem swojej matki i brata;
1911 – 1916 Jan Hohmann – proboszcz; ur. 19.1.1873 r. - Piła, święc. 28.6.1896 r. zm. 11.1. 1929 r.; kanonik gremialny Kapituły Metropolitalnej w Gnieźnie 1917 – 1924; w latach 1924 – 1929 r. proboszcz w Sobótce;
1917 – 1938 Feliks Raddatz – proboszcz; ur.3.12.1875 r. zm.9.3.1938 r.;
1938 – 1940 Antoni Duczmal – proboszcz; ur.1886 r. święc.1.3.1914 r. zginął w Gusen w listopadzie 1940 r.;
1940 – 1943 Włodzimierz Kucharek – administrator; dominikanin.
Inni księża posługujący w Połajewie w latach 1734 – 1943:
1749 Tomasz Brzeziński – wikariusz;
1767 Jan Włoskowski – SS Rosarii;
1767 – 1771 Michał Szteiborn;
1777 – 1780 Samuel Szmitt;
1779 - 1780 Franciszek Laphuntius, S. Placida;
1771 – 1782 Franciszek Ksawery Brzuchalski – zakonnik z Ryczywołu ?
1780 Aleksy – a s. Antonio Carmelita;
1778 – 1804 Wawrzyniec Borowicz – altarista Sacra, ecclesia locien Połajewo, Beneficiatus baptisarie, promotor SS Rosarii;
1784 Jan Kanty Sadowski – contordinarius z Obornik?,
1786 – 1789 Wojciech Rybczyński – wikariusz połajewski;
1791 Gregorius Błażyński – ex ordine, franciszkanin mniejszy, konwent obornicki;
1792 Norbertus Schur - ex ordine, karmelita konwentu poznańskiego;
1796 Franciszek Szymański - wikariusz;
1797 Paweł Witkowicz - commendarius połajewiensis, wikariusz w Buku w 1820 r.;
1799 – 1802 Franciszek Piołunowicz - wikariusz-administrator; proboszcz w Radzimiu 1820 r.;
1850 Jan Dałkowski – wikariusz; ur. 1794 r. święc. 1819 r.; 1820 r. wikariusz - Przemęt, 1857 r. proboszcz - Babimost;
1851 Jan Wąchalski – wikariusz; ur. 1818 r. święc. 1845 r. zm. 21.10.1898 r.;
1852 Hipolit (?)Bętkowski – ur. 1804 r. święc. 1828 r.;
1862 – 1863 Antoni Kiełczyński – wikariusz; ur. 1838 r. święc. 1862 r.;
1863 – 1866 Viola – wikariusz; jego staraniem powstał ołtarz Niepokalanego Poczęcia NMP;
1867 – 1868 Antoni Alejski – wikariusz (20.8.1867 – 14.2.1868); ur. 10.1.1835 r. święc.1835 r. zm. 8.8.1912 r.; 1870 – 1888 proboszcz w Boruszynie, 1888 – 1912 proboszcz w Grodzisku Wlkp.;
1868 - 1869 Piotr Kośmider – wikariusz; ur. 1842 r.; 1869 wik. Oborniki, 1872 – 1920 proboszcz Wilkowo Polskie;
1871 Piotr Niedbalski – wikariusz; ur.1840 r. święc. 1867 r. zm. 29.11.1890 r.;
1871 – 1872 Jan Rymarowicz – wikariusz; ur. 1839 r. zm. 17.12.1902 r. święc.1869 r.; 1896 – 1902 proboszcz w Kiekrzu;
1872 Teofil Mielcarski – wikariusz; ur. 1847 r. za. 25.5.1927 r. święc. 1872 r.; 1891 – 1896 proboszcz w Łagiewnikach, 1896 – prob. w Strzelcach, 1916 – 1927 proboszcz w Chlewiskach;
1873 Wojciech Pyszka – wikariusz; ur. 1845 r.; 1871 – Poznań kaplica św. Jana Kantego;
1900 – 1902 Stanisław Kostka Lisiecki – wikariusz; ur.1872 r. święc. 12.11.1899 r.;
1906 – 1911 Kazimierz Stepczyński – wikariusz; ur. 4.3.1881 r. zamordowany 1939 r. w Bydgoszczy, święc. 11.2.1906 r.; 1919 – 1932 proboszcz w Ryczywole, dziekan obornicki; kanonik honorowy Bazyliki p.w. Wniebowzięcia NMP w Gnieźnie od 1932 r.;
1911 – 1912 Jan Pozorski – wikariusz; ur. 18.10.1876 Krajenka, święc. 13.12.1903 r. zm. 28.2.1937 r. 1915 – 1930 proboszcz w Zbarzewie;
1912 – 1922 Stefan Matuszewski – wikariusz; ur.3.7.1882 r. święc. 11.2.1912 r. zginął w Dachau 17.1.1941 r. pochowany w Otorowie, od 1924 proboszcz w Siekierkach;
1928 – 1929 Zygmunt Walenty Jerzycki – wikariusz; ur.14.2.1884 r. święc.10.2.1907 r. zginął w Gusen 14.10.1940 r.; 1930 proboszcz w Boruszynie;
1932 - 1933 Marian Tomaszewski – wikariusz; ur.20.5.1907 r. święc. 12.6.1932 r. zm. 28.4. 1957 r., 1945 – 1957 proboszcz w Żabikowie;
1933 – 1934 Michalski – wikariusz;
1934 – 1936 Jan Kitka – wikariusz; ur. 1909 r. święc.17.6.1934 r., 1950 – 1970 duszpasterz we Francji, zm. 12.10.1993 w Lens;
1937 – 1939 Teofil Kubisz – wikariusz; ur. 1911 r. święc. 22.5.1937 r., od 1955 za granicą;
1939 - 1940 Stanisław Podemski – wikariusz; ur. 5.4.1912 r. święc. 3.6.1939 r., zamordowany w Dachau 21.1.1941 r.
Opracował Bogdan Garstecki
na podstawie danych z Archiwum Archidiecezjalnego w Poznaniu
i opracowania WTG „Gniazdo”: „Wielkopolscy księża od XVIII do XX wieku”
PROBOSZCZOWIE PO II WOJNIE ŚWIATOWEJ
-
Jan Woziwodzki 1945-49
-
Nikodem Nowaczyński 1949-65
-
Alfons Viola 1965-74
-
Alfons Kasior 1974-84
-
Jan Wolniak 1984-87
-
Jerzy Jaśkowiak 1987-2003
-
Roman Ratajczak 2003-2007
-
Henryk Mucha 2007-
KSIĘŻA POCHODZĄCY Z PARAFII
kan. Michał Porczyński
Walenty Grośty (1849-1915 ) pr. odonalowski, dziekan ostrowski
Wojciech Grośty (1866-1926) pr. Dakowy Mokre
Walenty Dymek (1888-1956) abp Metropolita Poznański
Bolesław Jarosz (1951), Stefan Winiecki (1949), Marian Surma (1950), Jerzy Grabicki (1962), Alojzy Lajman (1965), Jan Soczka (1964), Marian Janc (1964), Piotr Garstecki (1993), Mateusz Drob (1994)
(oprac. Bogdan Garstecki)
|